تغییرات عملکرد، خصوصیات رویشی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توت‌فرنگی رقم آروماس (Aromas) تحت تأثیر هدایت الکتریکی محلول غذایی ناشی از کلرید سدیم

سابقه و هدف: اغلب مناطق ایران خشک و نیمه‌خشک بوده و آب آبیاری در این مناطق دارای هدایت الکتریکی بالا بوده و اکثراً شور می‌باشند. اصلاح آب و خاک‌های شور فرآیندی هزینه‌بر و زمان‌بر بوده و عملاً امکان‌پذیر نیست. بنابراین ارزیابی میزان تحمل گونه‌ها و ارقام مختلف گیاهی به شوری جهت کشت در این مناطق امری ضروری است. توت‌فرنگی (Fragaria ananassa Dusch.) از ریز‌میوه‌هایی است که بواسطه‌ی ترکیبات مغذی فراوان و طعم و مزه‌ی مطلوبی که دارد، تقاضای بالایی در بازار دارد. این ریزمیوه دارای ارقام مختلف با میزان عملکرد و حساسیت‌های متفاوت به تنش‌ها می‌باشد. لذا در این پژوهش میزان حساسیت توت-فرنگی رقم آروماس به سطوح مختلف هدایت الکتریکی محلول غذایی مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: به منظور ارزیابی تأثیر سطوح مختلف هدایت الکتریکی محلول غذایی بر عملکرد و خصوصیات رویشی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی توت‌فرنگی رقم آروماس، آزمایشی بصورت گلدانی در قالب طرح کاملاً تصادفی در مرکز پژوهشی به نژادی و به زراعی توت‌فرنگی دانشگاه کردستان اجرا گردید. بستر کشت کوکوپیت و پرلیت با نسبت مساوی و محلول غذایی مورد استفاده، هوگلند تغییر یافته بود. سطوح مختلف هدایت الکتریکی محلول غذایی (7/0، 2، 3، 4 و 5 دسی‌زیمنس بر متر) با اضافه کردن کلرید سدیم به آن آماده گردید. برای ارزیابی‌های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی از نمونه‌های برگی فریز شده استفاده گردید. سپس در انتهای دوره آزمایش خصوصیات عملکردی بوته‌ها اندازه‌گیری شد و داده‌های بدست توسط نرم افزار SAS آنالیز شده و مقایسه میانگین‌ها به روش LSD انجام شد. یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس بیانگر تأثیر معنی‌دار هدایت الکتریکی محلول غذایی بر تمام صفات اندازه‌گیری شده بود. بیشترین میانگین تعداد برگ، سطح برگ، وزن خشک برگ، حجم ریشه، وزن خشک ریشه، تعداد طوقه، وزن خشک طوقه، وزن خشک کل بوته، تعداد میوه، وزن تک میوه و عملکرد کل میوه متعلق به بوته‌های آبیاری شده با محلول غذایی با هدایت الکتریکی 7/0 دسی‌زیمنس بر متر بود و با افزایش هدایت الکتریکی محلول غذایی، از میزان صفات یاد شده کاسته شد. همچنین بیشترین محتوی نسبی آب برگ، شاخص پایداری غشاء سلولی، پروتئین‌های محلول کل، کلروفیل و کاروتنوئید و پتاسیم برگ متعلق به بوته‌های تیمار 7/0 دسی‌زیمنس بر متر بود. در حالیکه بیشترین میزان کربوهیدرات‌های محلول کل، پرولین، پراکسید هیدروژن، میزان فعالیت آنزیم‌های پراکسیداز و سوپراکسید دیسموتاز، مالون دی‌آلدهید و سدیم برگ در بوته‌هایی مشاهده شد که محلول غذایی با هدایت الکتریکی 5 دسی‌زیمنس بر متر را دریافت نموده بودند. شیب کاهش عملکرد، 02/49 به ازای افزایش هر واحد هدایت الکتریکی محلول غذایی بدست آمد و آستانه‌ی تحمل به شوری این رقم بر اساس عملکرد میوه و ماده خشک کل، کمتر از 2 دسی‌زیمنس بر متر بود. نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های تحقیق حاضر، توت‌فرنگی رقم آروماس به شدت تحت تأثیر هدایت الکتریکی محلول غذایی قرار گرفت و خصوصیات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، بیوشیمیایی و عملکردی آن بطور معنی‌داری تغییر یافتند. براساس مشاهدات، به نظر می‌رسد رقم آروماس توانایی تحمل هدایت الکتریکی بالای محلول غذایی را نداشته و بایستی برای دست‌یابی به عملکرد مطلوب این رقم، از محلول‌های غذایی با هدایت الکتریکی کمتر از 2 دسی‌زیمنس بر متر استفاده گردد.